زندگی ابن خلدون

ابن خلدون

ولی الدین ابوزید عبدالرحمن بن محمد، معروف به ابن خلدون، در سال 732 هجری ( 1332 میلادی ) در یکی از خانواده های اندلسی ( اسپانیایی ) که از حضرموت یمن به تونس کوچیده بودند، در شهر تونس زاده شد. 
قرن ابن خلدون، قرن نهم هجری یا قرن چهاردهم میلادی است. 

خانواده او که خود را از نسل مردی به نام خلدون می دانستند، دیر زمانی پیش، از عربستان جنوبی به اسپانیا کوچیده، نخست در کارمونا که شهری کوچک و در نزدیکی قرطبه و اشبیلیه و غرناطه است و سپس در اشبیلیه سکونت گرفتند و با بربران و اسپانیایی ها آمیخته شدند. پس از چند نسل، اعضای این خانواده با وجود دستیابی به مقامات حکومتی و علمی اشبیلیه، به سبب آشوب های محلی، اسپانیا را ترک گفته و به شمال غرب افریقا مهاجرت کرده و به خدمت امیر دودمان حفص در آمدند. 

پدر عبدالراحمن که از اهل علم به شمار می رفت معتقد به مذهب مالکی بود. عبدالرحمن پس از آموختنی های مقدماتی، نزد بهترین استادان آن دیار به تحصیل علوم نقلی و عقلی پرداخت. در 17 سالگی او ، بیماری وبا تونس را فراگرفت و هزاران تن و از جمله پدر و مادر او را از بین برد . 

در 20 سالگی دبیر سلطان تونس شد ، ولی در جنگی که همراه سلطان بود، از تونس گریخت و در شهر فاس به کسب علم کوشید و ضمنا سمت دبیر سلطان دودمان مرینی را پذیرفت. اما به زودی برای شرکت در توطئه ای بر ضد سلطان به زندان افتاد. دو سال بعد با مرگ سلطان، عبدالرحمن بن خلدون آزاد شد و پس از مدتی درنگ به اندلس رفت و از ملتزمان سلطان آن سرزمین شضد. پس از سه سال به بجایه شتافت و حاجب دربار آن سرزمین شد. سپس، پس از برخورد با گرفتاری های گوناگون و زندگی در میان قبایل به اندلس رفت، ولی سلطان اندلس او را نفی بلد کرد و ابن خلدون پس از زمانی سرگردانی، در قلعه ابن سلامه که در خطه قبیله منداس قرارداشت، سکونت کرد. چهار سال در این قلعه ماند و به نوشتن تاریخ اقوام شمال افریقا دست زد و آن گاه برای استفاده از مآخذ و اتمام کتاب روانه تونس شد و مورد استقبال سلطان تونس قرار گرفت. پس از ان به مصر رفت و به امر سلطان مصر، قاضی القضات مالکی مذهبان مصر شد .

اعضای خانواده او که در تونس بودند، به رغم مخافت پادشاه تونس، به مصرشتافتند؛ ولی کشتنی آن ها غرق و ابن خلدون بی کس شد. مدت 24 سال در مصر ماند و فقط یک بار به سفر حج و یک بار نیز به سوریه رفت و با امیسر تیمور که دمشق را محاصره کرده بود، ملاقات کرد. ابن خلدون در سال 808 ه ( 1406م ) در قاهره درگذشت. ( شیخ، 1396: ص2- 5 )

منبع :

شیخ، محمدعلی، پژوهشی در اندیشه های ابن خلدون، (1396)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی

موضوعات مرتبط: تاریخ
برچسب‌ها: ابن خلدون , سلطان , اندلس , تونس , مصر من صدایت میزنم...